ଭଗବାନ ପର୍ଶୁରାମ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ ଅନୁଯାୟୀ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ଷଷ୍ଠ ଅବତାର। ପୁରାଣ ଅନୁସାରେ ସେ ଚିରଞ୍ଜୀବୀ ଓ ସେ କଳି ଯୁଗ ଶେଷରେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଦଶମ ଏବଂ ଶେଷ ଅବତାର କଳ୍କୀଙ୍କର ଗୁରୁ ଭାବେ ଅବତରିବେ। ଭଗବାନ ପର୍ଶୁରାମ ଆକ୍ରମଣ, ଯୁଦ୍ଧ ଓ ବୀରତ୍ୱ ପ୍ରଦର୍ଶନ ସହ ଶାନ୍ତି, ଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଭଳି ଅନେକ ଗୁଣ ଧାରଣ କରିଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ପୃଥିବୀରେ ଅତ୍ୟଧିକ ପାପ ବୃଦ୍ଧି ହେଲା, ସେତେବେଳେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ପୃଥିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ପର୍ଶୁରାମ ଅବତାର ନେବା ପାଇଁ ପୂର୍ବରୁ ଭବିଷ୍ୟବାଣୀ କରାଯାଇଥିଲା। ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଓ କ୍ଷମତା ଯୋଗୁଁ କ୍ଷତ୍ରିୟମାନେ ସେମାନଙ୍କର କ୍ଷମତାର ଅପବ୍ୟବହାର କରିବା, ଅନ୍ୟର ଜିନିଷକୁ ବଳପୂର୍ବକ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଏବଂ ଲୋକଙ୍କୁ ଅତ୍ୟାଚାର କରିବା ଆରମ୍ଭ କରି ଦେଇଥିଲେ। ପର୍ଶୁରାମ ଏହି କ୍ଷତ୍ରୀୟ ଯୋଦ୍ଧାମାନଙ୍କୁ ବିନାଶ କରି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷା କଲେ। ତାଙ୍କୁ କେତେକ ହିନ୍ଦୁ ଗ୍ରନ୍ଥରେ ରାମ ଜମାଦାଗ୍ନ୍ୟ, ରାମ ଭାର୍ଗବ ଏବଂ ବୀରରାମ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। ପରଶୁରାମ ଭୀଷ୍ମ, ଦ୍ରୋଣାଚାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ କର୍ଣ୍ଣ ଆଦିଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଗୁରୁ ମଧ୍ୟ ଅଟନ୍ତି।
ହିନ୍ଦୁ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁଯାୟୀ, ପର୍ଶୁରାମ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଋଷି ଯମଦଗ୍ନି ଏବଂ ତାଙ୍କ କ୍ଷତ୍ରିୟ ପତ୍ନୀ ରେଣୁକାଙ୍କ ଏକ କୁଡ଼ିଆରେ ରହୁଥିଲେ। ତାଙ୍କର ଜନ୍ମସ୍ଥାନ ଆଜିର ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଇନ୍ଦୋରର ଜନପାଭ ପାହାଡ଼ ଉପରେ ଅଛି ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। ପାହାଡ଼ ଉପରେ ଏକ ଶିବ ମନ୍ଦିର ଅଛି ଯେଉଁଠାରେ ପରଶୁରାମ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ପୂଜା କରିଥିବାର ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। ଆଶ୍ରମ (ଆବି) ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମରେ ଯମଦଗ୍ନି ଆଶ୍ରମ ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା। ଏହି ଜାଗାରେ ଏକ ପୋଖରୀ ମଧ୍ୟ ଅଛି ଯାହା ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରାଯାଉଛି। ସେମାନଙ୍କର ସୁରଭି (ଗାଈ କାମଧେନୁଙ୍କ କନ୍ୟା) ନାମକ ଏକ ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ଗାଈ ଥିଲା। ଯାହା ସେମାନେ ଯାହା ଇଚ୍ଛା କରୁଥିଲେ ସେ ତାହା ପୂରଣ କରୁଥିଲେ। କାର୍ତ୍ତବୀର୍ଯ୍ୟ ଅର୍ଜୁନ ନାମକ ଜଣେ ରାଜା ଏହା ବିଷୟରେ ଜାଣିବା ପରେ ଉକ୍ତ ଗାଈକୁ ନେବାକୁ ଚାହିଁଲେ। ସେ ଯମଦଗ୍ନିଙ୍କୁ ନିଜର ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କଲେ, କିନ୍ତୁ,ଋଷି ମନା କରିଦେଲେ। ପର୍ଶୁରାମ କୁଟୀରଠାରୁ ଦୂରରେ ଥିବାବେଳେ ରାଜା ଏହାକୁ ବଳପୂର୍ବକ ନେଇଗଲେ। ପର୍ଶୁରାମ କ୍ରୋଧିତ ହେଲେ। ହାତରେ ଫାର୍ସା ଧରି ସେ ରାଜାଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ଆହ୍ୱାନ କଲେ ଓ ଯୁଦ୍ଧକରି ପର୍ଶୁରାମ ରାଜାଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କଲେ। ଏହାପରେ କ୍ଷେତ୍ରିୟମାନେ ତାଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ଆହ୍ୱାନ କଲେ ଏବଂ ସେ ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ପ୍ରତିପକ୍ଷଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କଲେ।
କିଛି କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁଯାୟୀ ତାଙ୍କର ବିଜୟପୂର୍ବକ ଯୁଦ୍ଧ ଅଭିଯାନ ପରେ, ପର୍ଶୁରାମ ସୁରଭି ଗାଈ ସହିତ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନିକଟକୁ ଫେରି ଆସିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧ ବିଷୟରେ କହିଥିଲେ। ଋଷି ପରଶୁରାମଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇଲେ ନାହିଁ, ବରଂ ତାଙ୍କୁ ତାଗିଦ୍ କରି କହିଲେ ଯେ, ଜଣେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଜଣେ ରାଜାଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାରେ ଯାଇ ତାଙ୍କ ପାପର କ୍ଷମା କରିବାକୁ ସେ ପର୍ଶୁରାମଙ୍କୁ କହିଲେ। ପର୍ଶୁରାମ ପିତୃ ଆଜ୍ଞା ମାନି ତୀର୍ଥଯାତ୍ରାରୁ ଫେରିବା ପରେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲେ ଯେ ସେ ଦୂରରେ ଥିବାବେଳେ ପ୍ରତିଶୋଧ ନେବାକୁ ଚାହୁଁଥିବା କ୍ଷେତ୍ରିୟମାନେ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ। ପର୍ଶୁରାମ ପୁନର୍ବାର ଫାର୍ସା ଉଠାଇ ପ୍ରତିଶୋଧରେ ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରିୟ ଯୋଦ୍ଧାଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କଲେ। ଶେଷରେ, ସେ ଅସ୍ତ୍ର ଛାଡ଼ି ତପସ୍ୱୀ ଜୀବନ ଗ୍ରହଣ କଲେ।
– ଦେବଦତ୍ତ ରଥ