ନୂଆ ଦିଲ୍ଲୀ ୧-୩ (ଓଡ଼ିଆ ପୁଅ) ଦୁଷ୍କର୍ମ ମାମଲାରେ ଗିରଫଦାରୀରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବାକୁ ଚାହୁଁଥିବା ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଆବେଦନ ଶୁଣାଣି ବେଳେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଦେଇଥିବା ସର୍ତ୍ତ ଉପରେ ବିତର୍କ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କୁ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସେ ଯଦି ପୀଡିତାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବାକୁ ରାଜି ହେବେ ତେବେ ସେ ଜାମିନ ପାଇବେ, ଅନ୍ୟଥା ଜେଲରେ ରହିବାକୁ ପଡ଼ିବ।
ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ମୋହିତ ସୁଭାଷ ଚାବନଙ୍କ ଜାମିନ ଆବେଦନର ଶୁଣାଣି ଚାଲିଥିଲା। ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ରାଜ୍ୟ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଉତ୍ପାଦନ କମ୍ପାନୀର ଟେକ୍ନିସିଆନ ମୋହିତ ଜଣେ ସ୍କୁଲ ଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦୁଷ୍କର୍ମ କରିଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଶିଶୁ ଯୌନ ଅପରାଧ ଆଇନ (ପୋସ୍କୋ) ର ଗୁରୁତର ବିଭାଗ ଅନୁଯାୟୀ ମାମଲାର ଶୁଣାଣି କରାଯାଉଛି।
ଭାରତର ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ବୋଡ଼ବେ ଆବେଦନକାରୀଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେଯେ, ଯଦି ଆପଣ ବିବାହ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତେବେ ଆମେ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବୁ। ଯଦି ନୁହେଁ, ଚାକିରି ଯିବ ଆଉ ଜେଲକୁ ଯିବ। ତୁମେ ଝିଅକୁ ପ୍ରଲୋଭିତ କରି ତାଙ୍କୁ ଦୁଷ୍କର୍ମ କରିଛ।”ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କ ଓକିଲ ଯୁକ୍ତି କରିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ କ୍ଲାଏଣ୍ଟଙ୍କର ଚାକିରି ଯାଇପାରେ।
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟଯେ, ଯେତେବେଳେ ଝିଅଟି ପୋଲିସ ନିକଟରେ ଅଭିଯୋଗ କରିବାକୁ ଯାଇଥିଲା, ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କ ମା’ ବିବାହ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ। ତେବେ ପୀଡିତା ଏହାକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଥିଲେ। ତା’ପରେ ଏକ ସହମତି ହୋଇଥିଲାଯେ, ଝିଅକୁ ୧୮ ବର୍ଷ ହେବା ପରେ, ସେ ବିବାହ କରିବେ। ଯେତେବେଳେ ପୀଡିତାଙ୍କୁ ୧୮ ବର୍ଷ ହୋଇଥିଲା, ଅଭିଯୁକ୍ତ ବିବାହ କରିବାକୁ ମନା କରିଦେଇଥିଲେ। ଏହା ପରେ ପୀଡିତା ଏକ ଦୁଷ୍କର୍ମ ମାମଲା ଦାୟର କରିଥିଲେ।
ଅନ୍ୟ ଏକ ସୁଯୋଗ ଦେଇ ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କୁ ପଚାରିଥିଲେ, “ତୁମେ ତାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବ କି?” ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କ ଓକିଲ କହିଥିଲେ ଯେ, ଆମେ ଆଲୋଚନା କରିବୁ ଏବଂ କହିବୁ।
ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି କହିଛନ୍ତି, ଆମେ ବିବାହ ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଚାପ ପକାଉ ନାହୁଁ। ଆପଣ ଚାହୁଁଛନ୍ତି କି ନାହିଁ ଆମକୁ କୁହନ୍ତୁ। ନଚେତ୍ ତୁମେ କହିବ ଯେ ଆମେ ତାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବା ପାଇଁ ଚାପ ପକାଉଛୁ। ”ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କ ଓକିଲ ପୁଣି ଥରେ ଦୋହରାଇଛନ୍ତି ଯେ ସେ ତାଙ୍କ କ୍ଲାଏଣ୍ଟଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା ପରେ ଉତ୍ତର ଦେବେ। ଅଭିଯୁକ୍ତକୁ ଗିରଫ ହେବାରୁ କୋର୍ଟ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି। ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କୁ ଚାରି ସପ୍ତାହ ଧରି ଗିରଫ କରାଯିବ ନାହିଁ ଏବଂ ନିୟମିତ ଜାମିନ ଆବେଦନ କରିପାରିବେ।
ଜାଣନ୍ତୁ ମାମଲାଟି କ’ଣ ? ଏହା ଉପରେ ବିତର୍କ କାହିଁକି ?
ଭାରତର ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତିଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଏକ ବେଞ୍ଚ ବମ୍ବେ ହାଇକୋର୍ଟ (ଔରଙ୍ଗାବାଦ ବେଞ୍ଚ)ଙ୍କ ଆଦେଶ ବିରୁଦ୍ଧରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦାଖଲ ହୋଇଥିବା ଏକ ଜାମିନ୍ ଆବେଦନ ଶୁଣାଣି ହୋଇଥିଲା।
ଆବେଦନକାରୀ ମୋହିତ ସୁଭାଷ ଚାବନ, ବର୍ତ୍ତମାନ ୨୩ ବର୍ଷ ବୟସ, ୨୦୧୪-୧୫ ରେ ଜଣେ ୧୬ ବର୍ଷର ବାଳିକାକୁ ଦୁଷ୍କର୍ମ କରିଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଥିଲା।
ଝିଅଟି ଅଭିଯୋଗ କରିଥିଲା ଯେ, ୨୦୧୪-୨୦୧୫ ମସିହାରେ ଯେତେବେଳେ ସେ ପ୍ରାୟ ୧୬ ବର୍ଷ ବୟସର ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ନବମ ଶ୍ରେଣୀରେ ପଢ଼ୁଥିଲେ, ଅଭିଯୁକ୍ତ ତାଙ୍କ ସହ ଦୁଷ୍କର୍ମ କରୁଥିଲେ। ସେ ତାଙ୍କର ଦୂର ସମ୍ପର୍କୀୟ ହୋଇଥିବାରୁ ସେ ତାଙ୍କ ଘରକୁ ଆସୁଥିଲେ। ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି ଯେ, ସେହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ସେ ପଛପଟ କବାଟ ଦେଇ ଘର ଭିତରକୁ ପଶିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସହ ଦୁଷ୍କର୍ମ କରିଥିଲେ। ଯଦି ଘଟଣା କାହାକୁ କୁହନ୍ତି ତେବେ, ସେ ଏହାର ପରିଣାମ ଭୋଗିବେ ବୋଲି ଧମକ ଦେଇଥିଲେ। ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଅଭିଯୋଗ କରିଥିଲେ ଯେ, ଏହା ପରେ ମଧ୍ୟ ସେ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ତାଙ୍କୁ ଏହିପରି ଧମକାଇ ଦୁଷ୍କର୍ମ କରୁଥିଲେ। ସେ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ବେଳେବେଳେ ସେ ଗର୍ଭନିରୋଧକ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ। ସେ ଭୟଭୀତ ଥିବାରୁ ସେ ଏହି ତଥ୍ୟକୁ କାହାକୁ ପ୍ରକାଶ କରିନଥିଲେ।
ଏହା ମଧ୍ୟ ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି ଯେ, ଯେତେବେଳେ ସେ ଜଣେ ସାମାଜିକ କର୍ମୀଙ୍କ ସହାୟତାରେ ପୋଲିସ ପାଖରେ ଅଭିଯୋଗ ଦାଖଲ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ଅଭିଯୁକ୍ତର ମା’ ତାଙ୍କୁ ଏକ ବୋହୂ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିବେ ବୋଲି କହି ତାଙ୍କୁ ଏଥିରୁ ଶାନ୍ତ୍ୱନା ଦେଇଥିଲେ। ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଅଭିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି ଯେ, ଆବେଦନକାରୀ ଥରେ ତାଙ୍କ ଅଶିକ୍ଷିତ ମା’ଙ୍କଠାରୁ ଷ୍ଟାମ୍ପ ପେପରରେ ଏକ ଲେଖା କରି କହିଥିଲେ ଯେ ଉଭୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ଅଛି ଏବଂ ତାଙ୍କ ସହମତି କ୍ରମେ ସେମାନେ ଉଭୟ ଯୌନ ସମ୍ପର୍କ ରଖିଥିଲେ। ସେ ସାବାଳିକା ହେବା ପରେ ତାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବେ ବୋଲି ପ୍ରତିଶୃତି ଦିଆଯାଇଥିଲା।
ତେବେ ଅଭିଯୁକ୍ତ ତାଙ୍କ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିରୁ ଓହରି ଅନ୍ୟ କାହାକୁ ବିବାହ କରିଛନ୍ତି।
ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କୁ ସ୍ଥାନୀୟ କୋର୍ଟ ଜାମିନ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ, ପରେ ନାବାଳିକା ଏହା ବିରୁଦ୍ଧରେ ବମ୍ବେ ହାଇକୋର୍ଟଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯାଇଥିଲେ।
ତାଙ୍କ ଜାମିନ ନାମଞ୍ଜୁର କରିବା ଆଦେଶରେ ବମ୍ବେ ହାଇକୋର୍ଟ କହିଥିଲେ ଯେ, ଅଭିଯୁକ୍ତ ଜଣକ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି ଝିଅଟିକୁ ଯୌନ ଶୋଷଣ କରିଥିଲା।
‘ଜଣେ ସହଜରେ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ନେଇପାରେ ଯେ ଅଭିଯୁକ୍ତ ଆବେଦନକାରୀଙ୍କର ଯୌନ ଶୋଷଣ କରିଛନ୍ତି, କାରଣ ସେ ପ୍ରାୟ ୧୬ ବର୍ଷ ବୟସ ହୋଇଥିଲେ। ଅନୁସନ୍ଧାନର କାଗଜପତ୍ରଗୁଡିକ ଆବେଦନକାରୀଙ୍କ ୫୦୦ ଟଙ୍କା / – ଷ୍ଟାମ୍ପ ପେପରରେ ଏକ ଲେଖା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ବିଷୟରେ ଅଧିକ ପ୍ରମାଣିତ କରିବ। ଅଭିଯୁକ୍ତ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପରିବାର ଏତେ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ମନେହୁଏ ଯେ ସେମାନେ ଆବେଦନକାରୀ ଏବଂ ତାଙ୍କ ବିଧବା ମା’ଙ୍କଠାରୁ ଏହି ଲେଖା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିପାରିବେ। ସେମାନେ ଏପରି ଲେଖା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିପାରନ୍ତି ବୋଲି ସୂଚାଇଥାଏ ଏବଂ ଉତ୍ତର ଦେବା ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ ଯେ, ଅଭିଯୁକ୍ତ ଆବେଦନକାରୀଙ୍କ ସହ ଯୌନ ସମ୍ପର୍କ ରଖିଥିଲେ ଯେତେବେଳେ ସେ ମାତ୍ର ୧୬ ବର୍ଷ ହୋଇଥିଲେ। ଅବଶ୍ୟ, ଏହି ଲେଖାରେ ତାଙ୍କ ମା’ଙ୍କ ଦସ୍ତଖତ ଏବଂ ଅଭିଯୁକ୍ତର ଦସ୍ତଖତ ଅଛି।
ଜାମିନ ପ୍ରଦାନ ପାଇଁ ସେସନ୍ସ କୋର୍ଟଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ‘ଅତ୍ୟନ୍ତ ନିଷ୍ଠୁର’ ବୋଲି ହାଇକୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି।
ଜାମିନ୍ ଦେବା ସମୟରେ ସେସନ୍ କୋର୍ଟ କହିଥିଲେ ଯେ ଯଦିଓ ଝିଅଟି ନାବାଳକ, ସେ ‘ଯଥେଷ୍ଟ ପରିପକ୍ୱ’ ଥିବାରୁ ଅଭିଯୁକ୍ତଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦିୱାରା ଦିଆଯାଉଥିବା ଗର୍ଭନିରୋଧକ ବ୍ୟବହାର ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିବା ପୁଙ୍ଖାନୁପୁଙ୍ଖ ବିବରଣୀ ରହିଛି।
ଯେତେବେଳେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମାମଲା ପରେ ମାମଲାଟି ପୁନର୍ବାର ଆସିଲା, ଓକିଲ ଜଣାଇଥିଲେ ଯେ, ଆବେଦନକାରୀ ଅନ୍ୟ କାହାକୁ ବିବାହ କରିଥିବାରୁ ବିବାହ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ। ଓକିଲ ଆହୁରି କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଆବେଦନକାରୀ ପ୍ରଥମେ ତାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ କିନ୍ତୁ ସେ ମନା କରିଦେଇଥିଲେ। ଏହା ପରେ ବେଞ୍ଚ ତାଙ୍କୁ ନିୟମିତ ଜାମିନ ମାଗିବାକୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦେଇଥିବା ଆବେଦନକୁ ଖାରଜ କରିଦେଇଥିଲେ।
ଜଷ୍ଟିସ୍ ଏସ୍ ବୋପାନ୍ନା ଏବଂ ଭି ରାମାସୁବ୍ରମଣ୍ୟନ୍ଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ଏହି ବେଞ୍ଚ ମଧ୍ୟ ଆବେଦନକାରୀଙ୍କୁ ଚାରି ସପ୍ତାହ ଧରି ଗିରଫଦାରୀରୁ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି। ଆବେଦନକାରୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଏଫଆଇଆର ୨୦୧୯ ରେ ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡ ସଂହିତା ଧାରା ୩୭୬, ୪୧୭, ୫୦୬ ଅନୁଯାୟୀ ଏବଂ ଯୌନ ଅପରାଧ ଅଧିନିୟମ, ୨୦୧୨ (‘POCSO Act’) ର ଧାରା ୪ ଏବଂ ୧୨ ଅନୁଯାୟୀ ଦାଖଲ କରାଯାଇଥିଲା।
