ଶାନ୍ତି,ମୈତ୍ରୀ,ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟ ଭାବ ତଥା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଏକତାର ସୂତ୍ରରେ ବାନ୍ଧିବା ରୋଜା ଓ ରମଜାନ ମାସର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟତା
ରମଜାନ ମାସ।ମୁସଲିମ ସଂପ୍ରଦାୟର ଅତି ପବିତ୍ର ମାସ।ଆରବୀ ଶବ୍ଦ ରମଜାନର ଆକ୍ଷରିକ ଅର୍ଥ ହେଲା ଜଳିଯିବା (ଯେଉଁ ମାସରେ ଧର୍ମ କର୍ମଦ୍ୱାରା ପାପ ରାଶି ଜଳିଯାଏ)।ଇସଲାମ ଧର୍ମର ହିଜରୀ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର ଅନୁସାରେ ରମଜାନ ମାସ ହେଉଛି ବର୍ଷର ନବମ ମାସ।ଏହା ସାବାନର ପରବର୍ତ୍ତୀ ଓ ସବାଲ୍ର ପୂର୍ବବର୍ତ୍ତୀ ମାସ।ଏହି ପବିତ୍ର ମାସସାରା ରୋଜା (ଉପବାସ) ଓ ଏବାଦତ (ବିଶେଷ ପ୍ରାର୍ଥନା) ଏବଂ ତରାବି ନମାଜ ପାଠ କରା ଯାଇଥାଏଏ।ଇସଲାମ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀଙ୍କ ଅନୁସାରେ ଏହି ମାସରେ ୩୦ ଦିନ ଧରି ରୋଜା ରଖିବା, ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁମାନଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ରକ୍ଷା କବଚ ସଦୃଶ, ଯାହା ସମସ୍ତ ବିପଦ ଆପଦରୁ ଭକ୍ତକୁ ରକ୍ଷା କରେ।ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିନ ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ଠାରୁ ସୂର୍ଯ୍ୟାସ୍ତ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନିର୍ଜଳ ଉପବାସ ବ୍ରତ ପାଳନ କରିବା ସହିତ ଚକ୍ଷୁ, କର୍ଣ୍ଣ, ନାସା, ଜିହ୍ୱା ଇତ୍ୟାଦି ଇନ୍ଦ୍ରିୟଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ସଂଯମ ଅବଲମ୍ବନ କରାଯାଇ ଆଲ୍ଲାଙ୍କ ସ୍ତୁତି କରିବାକୁ ରୋଜା କୁହାଯାଏ।ଏହି ସଂଯମ ବିନା ରୋଜା ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରହିଥାଏ।ମାସସାରା ଧୈର୍ଯ୍ୟଶୀଳତା, ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତା, ଆଲ୍ଲାଙ୍କ ପ୍ରତି ବିନୟ ଏବଂ ଅର୍ପଣ ଭାଗ ଇତ୍ୟାଦି ବେଶ କଠୋର ଭାବେ ପାଳନ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ।
ଇସଲାମୀ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡରର ଅନୁଯାୟୀ ୨୯ ବା ୩୦ଦିନ ପରେ ନୂତନ ଚନ୍ଦ୍ର ଦେଖିବା ପରେ ରମଜାନ ମାସ ‘ଇଦ ଉଲ-ଫିତର’ ଦିନ ଶେଷ ହୋଇଥାଏ।ଇଦର ଅର୍ଥ ଖୁସି, ଫିତର ଅର୍ଥ ଦାନ।ରମଜାନର ଶେଷ ରାତ୍ରି ଉପବାସ କରିଥିବା ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମଗଫିରତ ରାତ୍ରି ଆଟେ।ଏହି ରାତ୍ରିରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଆଲ୍ଲା ଆଗାମୀ ବର୍ଷ ପାଇଁ ରୋଜି ଓ ରୋଜଗାର ଦେଇଥାନ୍ତି।ଇଦୁଲ ଫିତର ହେଉଛି ଦାନର ମହୋତ୍ସବ।ଏହି ପବିତ୍ର ଦିନରେ ବର୍ଷ ସାରା ଯାହା ଆୟ କରିଥିବ ତାର ଅଢ଼େଇ ଭାଗ ଗରୀବ ଓ ନିଃସହାୟ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଦାନ କଲେ ପୂଣ୍ୟ ହୁଏ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି।
ରମଜାନ ମାସରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ସୁଖ ସମୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ମୁସଲମାନ ମାନେ ଆଲ୍ଲାତଲ୍ଲାଙ୍କ ନିକଟରେ ଦୁଆ (ପ୍ରାର୍ଥନା) କରିଥାନ୍ତି।ସବେକଦର ଦିନଟି ରମଜାନ ମାସର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଦିନ।ଏହି ଦିନ ଇସଲାମ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀମାନେ ରାତ୍ରି ଉଜାଗର ରହି ଆଲ୍ଲାଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥାନ୍ତି।ମୁସଲିମ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ ଏହିମାସ ତିନି ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ।ପ୍ରଥମ ୧୦ଦିନ ଆଲ୍ଲାତଲ୍ଲା ଦୟା କରନ୍ତି।୧୧ଦଶରୁ ୨୦ଶ ଦିନ ପାପୀର ପାପକୁ କ୍ଷମା କରିଥାଆନ୍ତି।୨୧ଶରୁ ୩୦ଶ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦୋଜଖ (ନର୍କ) ନିଆଁରୁ ମୁକ୍ତି ଦେଇଥାନ୍ତି।
ରୋଜା :-
୧୨ ବର୍ଷରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ବୟସ୍କ ସମସ୍ତ ଇସଲାମୀୟ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ରୋଜା ଏକ ପ୍ରକାର ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କହିଲେ ଚଳେ।ଇସଲାମ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ ରମଜାନ ମାସରେ ଭଲ କାମ କଲେ ସାଧାରଣ ଦିନ ଅପେକ୍ଷା ୭୦ ଗୁଣା ଅଧିକ ପୂଣ୍ୟ ଅର୍ଜନ ହୁଏ।ଏହି ମାସରେ ନର୍କର ଦ୍ୱାର ବନ୍ଦ ଥାଏ।ଏହି ମାସରେ ପୈଗମ୍ବର ମହମ୍ମଦ ଆଶୀର୍ବାଦ ସ୍ୱରୂପ ଆଲ୍ଲାଙ୍କ ବାଣୀ (କୋରାନ ସରିଫ) ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲେ।ଭକ୍ତମାନେ ପରମ୍ପରା ଅନୁସାରେ ପ୍ରାତଃ କାଳରେ ରୋଜା ରଖିବା ବେଳେ ଆଲ୍ଲାଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରି କହନ୍ତି “ଆଲ୍ଲା ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ ରୋଜା ରଖୁଛି ମୋ ରୋଜାକୁ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ”।ସେହିପରି ରୋଜା ଖୋଲିବା ବେଳେ କହନ୍ତି “ଆଲ୍ଲା ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ ରୋଜା ରଖିଥିଲି ଏବଂ ଆପଣଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦରୁ ଖୋଲୁଛି”।
ସହେରୀ :-
ରୋଜା ରଖିବା ନିମନ୍ତେ ମୁସଲମାନ ମାନେ ରାତ୍ରିର ଶେଷ ପ୍ରହରରେ କରୁଥିବା ଭୋଜନକୁ ସହେରୀ କୁହାଯାଏ।ଏହି ଭୋଜନ ରୋଜା ରଖୁଥିବା ସମସ୍ତ ଭକ୍ତଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ବାଧ୍ୟତାମୁଳକ ଅଟେ ।
ଇଫତାର:-
ରୋଜା ଖୋଲିବା ପରେ ଯେଉଁ (ଅଳ୍ପ) ଭୋଜନ କରାଯାଏ ତାହାକୁ ଇଫତାର କୁହାଯାଏ।ସୂର୍ଯ୍ୟାସ୍ତ ପରେ ଅଜାନ ପାଠ କରିବା ସମୟ ଇଫତାରର ପ୍ରକୃତ ସମୟ।
ତରାବୀ:-
ସାଧାରଣ ଦିନ ମାନଙ୍କରେ ପ୍ରତିଦିନ ପାଞ୍ଚ ଥର ନିୟମିତ ନମାଜ (ସୁବ୍ହା, ଜୋହର, ଅସର, ମଗରୀବ ଓ ଇଶା) ପଢ଼ାଯାଏ।କିନ୍ତୁ,ରମଜାନ ମାସରେ ନିୟମିତ ଇଶା କି ନମାଜ ପରେ ପ୍ରାୟ ଏକ ଘଣ୍ଟାରୁ ଦୁଇଘଣ୍ଟା ଧରି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ତରାବି (ତରାୱିହ୍) ନମାଜ ପାଠ କରାଯାଇଥାଏ।
ସବେ କଦର:-
ରମଜାନ ମାସର ବିଶେଷ ରାତିରେ ଉଜାଗର ରହି ନମାଜ ପାଠ, କୋରାନ ପାଠ ଓ ଆଲ୍ଲାଙ୍କ ନାମ ଜପ କରିବାକୁ ସବେ କଦର କୁହାଯାଏ।ଏହି ମାସର ୨୧, ୨୩, ୨୫, ୨୭ ଓ ୨୯ତମ ରାତିରେ ସବେ କଦର କରାଯାଏ।ଏଥି ମଧ୍ୟରୁ ୨୭ତମ ରାତିରେ ପବିତ୍ର ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥ କୋରାନ ଆଲ୍ଲାଙ୍କ ନିକଟରୁ ଆସି ଥିବାରୁ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ଭକ୍ତ ଉଜାଗର ରହିଥାନ୍ତି।
ଏତେକାଫ:-
ରମଜାନ ମାସର ଶେଷ ଦଶ ଦିନ କିଛି ପୁରୁଷ ଘର ଛାଡ଼ି ମସଜିଦରେ ଓ କିଛି ମହିଳା ଘର ଭିତରେ ରହି ଆଲ୍ଲାଙ୍କୁ ସ୍ତୁତି କରନ୍ତି, ଏହା ଏତେକାଫ ଭାବେ ନାମିତ।ଇଦର ଜହ୍ନ ଦେଖିବା ପରେ ମସଜିଦର ପୁରୁଷ ମାନେ ଘରକୁ ଫେରନ୍ତି ଓ ଘରେ ଥିବା ମହିଳା ବାହାରକୁ ବାହାରନ୍ତି।
ରୋଜା ମକ୍ରୁ:-
ମୁସଲମାନ ମାନେ ରମଜାନ ମାସର ଦିନ ବେଳେ ଖାଦ୍ୟ ପାନୀୟ ପରିହାର କରିବା ସହ ପୁରା ମାସ ସାରା ସମଗ୍ର ଶରୀରକୁ ହିଂସା, ଦ୍ୱେଷ ଓ ପରଶ୍ରୀକାତର ଭଳି ଖରାପ କାମରୁ ଦୁରେଇ ରଖନ୍ତି।ଏହି ସମୟରେ ନାଚ-ଗୀତ ଭଳି ମନୋରଞ୍ଜନଧର୍ମୀ ଦୃଶ୍ୟ, କଥାଚିତ୍ର ଆଦି ଦେଖିବା ନିଶେଧ।ଏହି ସମୟରେ ଗାଳି, କୁମନ୍ତ୍ରଣା, ମିଥ୍ୟା କହିବାରୁ ଦୁରେଇ ରହନ୍ତି।ପର ଚର୍ଚ୍ଚା ଓ ପରର ସମାଲୋଚନାରେ ଭାଗ ନିଅନ୍ତି ନାହିଁ, ଏଥି ସହ, ରହସ୍ୟ କଥା ଓ ସିନେମା ସଙ୍ଗୀତରୁ ଦୁରେଇ ରହନ୍ତି।ନିଜ ହାତ ଓ ଗୋଡ଼କୁ କୌଣସି ଖରାପ କାମ ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି ନାହିଁ।ଏହି ସବୁ ନୀତି ନିୟମକୁ ପାଳନ କରିନଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିର ରୋଜା ମକ୍ରୁ (ଅସଫଳ) ହୋଇଥାଏ।ଏହା ଛଡ଼ା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାରଣରୁ ଯଥା ବାନ୍ତି ହେଲେ କିମ୍ବା ଶରୀରରୁ ରକ୍ତ ନିର୍ଗତ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ରୋଜା ମକ୍ରୁ ହୁଏ ।
ସାର ଅର୍ଥରେ କହିବାକୁ ଗଲେ ଏହି ପବିତ୍ର ମାସରେ ରୋଜା ରଖିଥିବା ଭକ୍ତ ଆଲ୍ଲାଙ୍କ ନିକଟତର ହେବା ପାଇଁ ପଞ୍ଚେନ୍ଦ୍ରିୟ ସମତେ ଭୋକ ଶୋଷ ଓ ସମସ୍ତ ଇଚ୍ଛାକୁ ଆୟତ୍ତ କରି ଆଲ୍ଲାଙ୍କ ନିକଟତର ହେବା ନିମନ୍ତେ ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ ଜାରି ରଖେ।ସାଧାରଣ ଭାବେ ଶାନ୍ତି, ମୈତ୍ରୀ, ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟ ଭାବ ତଥା ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଏକତାର ସୂତ୍ରରେ ବାନ୍ଧିବା ରୋଜା ଓ ରମଜାନ ମାସର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟତା।ଏହି ମାସ ଇଦ ବା ଇଦୁଲ ଫିତର ପର୍ବ ପାଳନ ସହ ସମାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ।//ଦେବଦତ୍ତ ରଥ
