ନୂଆ ଦିଲ୍ଲୀ ୨୯-୭ (ଓଡ଼ିଆ ପୁଅ) ବୁଧବାରଦିନ କେନ୍ଦ୍ର କ୍ୟାବିନେଟ୍ ଦ୍ୱାରା ଅନୁମୋଦିତ ନୂତନ ଶିକ୍ଷା ନୀତି (NEP) ନୀତିରେ ବହୁ ବଡ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବାକୁ ସ୍ଥିର ହୋଇଛି। ଏଥିରେ ବୈଦେଶିକ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକୁ ଭାରତରେ କ୍ୟାମ୍ପସ୍ ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଆଯିବ। ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ଛାତ୍ର ଧନ୍ଦାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରିବେ ଏବଂ ଆଇଆଇଟି ପରି ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ଶିକ୍ଷା ଗ୍ରହଣ କରିପାରିବେ।
“ଭାରତକୁ ଏକ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ନଲେଜ୍ ସୁପର ପାୱାର” କରିବା ପାଇଁ ଏହି ନୀତିର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରହିଛି।
ନୀତିର ଏକ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି କେବଳ ଭାବନାରେ ନୁହେଁ, ଆତ୍ମା, ବୁଦ୍ଧି ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ଜ୍ଞାନ, କୌଶଳ, ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଏବଂ ସ୍ୱଭାବର ବିକାଶ ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ହେବାରେ ମୂଳ ଗର୍ବ ଅନୁଭବ କରିବା। ଯାହା ମାନବିକ ଅଧିକାର, ସ୍ଥାୟୀ ବିକାଶ ଏବଂ ଜୀବନଯାପନ ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରୀୟ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ଦାୟିତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ସମର୍ଥନ କରେ।
ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ଏକକ ନିୟାମକ ଦ୍ୱାରା “ହାଲୁକା କିନ୍ତୁ କଠିନ” ନିୟମାବଳୀକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ଏହି ନୀତି ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି।
NEP କହିଛି ଯେ ୨୦୪୦ ସୁଦ୍ଧା ସମସ୍ତ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ (HEI) ବହୁମୁଖୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ ହେବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିବେ, ପ୍ରତ୍ୟେକଟିରେ ୩୦୦୦ କିମ୍ବା ଅଧିକ ଛାତ୍ର ରହିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ ରହିବ।
୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜିଲ୍ଲାରେ କିମ୍ବା ନିକଟରେ ଅତି କମରେ ଗୋଟିଏ ବୃହତ ବହୁମୁଖୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ ରହିବ।
ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷାରେ ମୋଟ ନାମଲେଖା ଅନୁପାତ ୨୦୩୫ ସୁଦ୍ଧା ୨୬.୩% ରୁ ୫୦% କୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଯିବ।
ଏକକ-ଷ୍ଟ୍ରିମ୍ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକ ସମୟ ସହିତ ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ବନ୍ଦ ହୋଇଯିବ ଏବଂ ସମସ୍ତେ ବହୁମୁଖୀ ହେବା ଦିଗରେ ଗତି କରିବେ।
୧୫ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ‘ଆଫିଲେଟେଡ୍ କଲେଜ୍ ଅର୍ଥାତ୍ ଅନୁବନ୍ଧିତ କଲେଜ’ର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଧୀରେ ଧୀରେ ସମାପ୍ତ ହେବ।
ଦେଶରେ ଥିବା HEI ଗୁଡ଼ିକର ବର୍ତ୍ତମାନର ଜଟିଳ ନାମକରଣ ଯେପରିକି ‘ଡିମ୍ଡ୍ ୟୁନିଭରସିଟି’, ‘ଆଫିଲେଟେଡ୍ ୟୁନିଭରସିଟି’, ‘ଆଫିଲେଟେଡ୍ ଟେକ୍ନିକାଲ ୟୁନିଭରସିଟି’, ‘ୟୁନିଟାରୀ ୟୁନିଭର୍ସିଟି’ କେବଳ ‘ୟୁନିଭର୍ସିଟି କିମ୍ବା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ’ ନାମରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହେବେ।
ଏକ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ବହୁମୁଖୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଯାହା ଉଚ୍ଚମାନର ଶିକ୍ଷାଦାନ, ଅନୁସନ୍ଧାନ ଏବଂ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଯୋଗଦାନ ସହିତ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଏବଂ ସ୍ନାତକ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ ପ୍ରଦାନ କରେ। ଏହି ସଂଜ୍ଞା ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଏବଂ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଉପରେ ସମାନ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଥିବା ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡିକର ଏକ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରମକୁ ଅନୁମତି ଦେବ ଯଥା, ଅନୁସନ୍ଧାନ-ଭିତ୍ତିକ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ଶିକ୍ଷାଦାନ-ଭିତ୍ତିକ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ।
ବର୍ତ୍ତମାନର ନାମକରଣ ଯେପରିକି ‘ଡିମ୍ଡ୍ ୟୁନିଭରସିଟି’, ‘ଆଫିଲେଟେଡ୍ ୟୁନିଭରସିଟି’, ‘ଆଫିଲେଟେଡ୍ ଟେକ୍ନିକାଲ ୟୁନିଭରସିଟି’, ‘ୟୁନିଟାରୀ ୟୁନିଭର୍ସିଟି’ କେବଳ ‘ୟୁନିଭର୍ସିଟି କିମ୍ବା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ’ ସମାପ୍ତ ହେବ।
ଏପରିକି ଆଇଆଇଟି ପରି ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନଗୁଡିକ ଅଧିକ କଳା ଏବଂ ମାନବିକତା ସହିତ ଅଧିକ ସାମଗ୍ରିକ ଏବଂ ବହୁମୁଖୀ ଶିକ୍ଷା ଆଡକୁ ଗତି କରିବେ। କଳା ଏବଂ ମାନବିକତାର ଛାତ୍ରମାନେ ଅଧିକ ବିଜ୍ଞାନ ଶିଖିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିବେ।
ଭାଷା, ସାହିତ୍ୟ, ସଙ୍ଗୀତ, ଦାର୍ଶନିକ, ଇଣ୍ଡୋଲୋଜି, କଳା, ନୃତ୍ୟ, ଥିଏଟର, ଶିକ୍ଷା, ଗଣିତ, ପରିସଂଖ୍ୟାନ, ଶୁଦ୍ଧ ଏବଂ ପ୍ରୟୋଗ ବିଜ୍ଞାନ, ସମାଜ ବିଜ୍ଞାନ, ଅର୍ଥନୀତି, କ୍ରୀଡ଼ା, ଅନୁବାଦ ଏବଂ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ଇତ୍ୟାଦି ବିଭାଗଗୁଡ଼ିକ ସମସ୍ତ HEI ରେ ରହିବ।
ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଡିଗ୍ରୀ ଏକାଧିକ ପ୍ରସ୍ଥାନ ବିକଳ୍ପ ସହିତ ୩ କିମ୍ବା ୪ ବର୍ଷର ଅବଧି ହେବ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ବୃତ୍ତିଗତ ଏବଂ ବୃତ୍ତିଗତ କ୍ଷେତ୍ର ସହିତ ଏକ ଅନୁଶାସନ କିମ୍ବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ୧ ବର୍ଷ ପୂରଣ କରିବା ପରେ ଏକ ସାର୍ଟିଫିକେଟ୍। କିମ୍ବା ୨ ବର୍ଷ ଅଧ୍ୟୟନ ପରେ ଏକ ଡିପ୍ଲୋମା ସାର୍ଟିଫିକେଟ, କିମ୍ବା ୩ ବର୍ଷର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପରେ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଡିଗ୍ରୀ। ୪ ବର୍ଷର ବହୁମୁଖୀ ସ୍ନାତକ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ ଅବଶ୍ୟ ଏହା ପସନ୍ଦଯୋଗ୍ୟ କିମ୍ବା ବିକଳ୍ପ ରହିବ।
ଏକ ଏକାଡେମିକ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ କ୍ରେଡିଟ୍ (ଏବିସି) ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେବ ଯାହା ଅର୍ଜିତ ଏକାଡେମିକ୍ କ୍ରେଡିଟ୍ସ (ଯୋଗ୍ୟତା)କୁ ଡିଜିଟାଲି ସଂରକ୍ଷଣ କରିବ।
୪ ବର୍ଷର ପାଠ୍ୟକ୍ରମରେ ଯଦି ଜଣେ ଛାତ୍ର ଏକ କଠୋର ଗବେଷଣା ପ୍ରକଳ୍ପ (ରିସର୍ଚ୍ଚ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ) ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ କରେ ତେବେ ‘ଗବେଷଣା ସହିତ’ ଏକ ଡିଗ୍ରୀ ମଧ୍ୟ ନେଇପାରେ।
ସାମଗ୍ରିକ ଏବଂ ବହୁମୁଖୀ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ମଡେଲ୍ ପବ୍ଲିକ୍ ୟୁନିଭରସିଟି, ଆଇଆଇଟି, ଆଇଆଇଏମ୍ ଇତ୍ୟାଦି ସହିତ ସମାନ, ଯାହାକୁ MERUs (ମଲ୍ଟିଡିସିପ୍ଲିନାରୀ ଏଜୁକେସନ୍ ଆଣ୍ଡ ରିସର୍ଚ୍ଚ ୟୁନିଭରସିଟି) କୁହାଯିବ।
ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନଗୁଡିକ ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀୟ ପରୀକ୍ଷଣରୁ ନିରନ୍ତର ଏବଂ ବିସ୍ତୃତ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ ଆଡକୁ ଯିବେ।
ସୁଲଭ ମୂଲ୍ୟରେ ପ୍ରିମିୟମ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ଭାରତକୁ ଏକ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ଅଧ୍ୟୟନ ସ୍ଥଳ ଭାବରେ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରାଯିବ। ବିଦେଶୀ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ଏକ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଛାତ୍ର କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯିବ।
ଉଚ୍ଚ ପ୍ରଦର୍ଶନକାରୀ ଭାରତୀୟ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକୁ ଅନ୍ୟ ଦେଶରେ କ୍ୟାମ୍ପସ୍ ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରାଯିବ। ଭାରତରେ ବିଶ୍ୱର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ୧୦୦ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ମଧ୍ୟରୁ ମନୋନୀତ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା ପାଇଁ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇ ଦିଆଯିବ।
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନରେ ଚାପ ଏବଂ ଭାବପ୍ରବଣତାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ପ୍ରଣାଳୀ ରହିବ।
ଏସସି, ଏସଟି, ଓବିସି ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ SEDG ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ଯୋଗ୍ୟତାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ କରାଯିବ।
ଧନ୍ଦାମୂଳକ ଶିକ୍ଷା ସମସ୍ତ ବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକରେ ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହେବ।
