ନୂଆ ଦିଲ୍ଲୀ ୭-୪ (ଓଡ଼ିଆ ପୁଅ) କରୋନା ମହାମାରୀର ଏହି ଯୁଗରେ ଲୋକମାନେ ମୋବାଇଲ୍, ଇଣ୍ଟରନେଟ୍, ଲାପଟପ୍ ଇତ୍ୟାଦିରେ ଅଧିକ ସମୟ ଦେଉଛନ୍ତି। ସ୍ମାର୍ଟଫୋନରେ, ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ଆମ ହାତମୁଠାରେ ଜାଣିବାକୁ ସକ୍ଷମ ହୋଇପାରୁଛୁ। ମୋବାଇଲ୍ ଏବଂ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଅନେକ ତଥ୍ୟ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବ୍ୟାପୁଛି। ଯଦି ସୂଚନା ସଠିକ୍ ହୁଏ, ଏହା ବହୁତ ଭଲ କଥା ଯେ ଏହି ସୂଚନା ତୁରନ୍ତ ଯଥାସମ୍ଭବ ଲୋକଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିଥାଏ। କିନ୍ତୁ ଯଦି ସମାନ ସୂଚନା ଭୁଲ ହୁଏ କିମ୍ବା ଫେକ୍ହୁଏ ତେବେ ଏହା ଏକ ବଡ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ସହିତ ଲୋକଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଭ୍ରମିତ କରିଥାଏ।
ଭୁଲ ତଥ୍ୟ କିମ୍ବା ବିଭ୍ରାନ୍ତିକର ସୂଚନା କିମ୍ବା କୌଣସି ଗୁଜବ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କ ନିକଟରେ ଶୀଘ୍ର ବ୍ୟାପିଥାଏ ତେବେ ସରକାର ଏବଂ ସିଷ୍ଟମ ସେମାନଙ୍କ ସହ ମୁକାବିଲା କରିବା, ସେମାନଙ୍କୁ ଖଣ୍ଡନ କରିବା ଏବଂ ସଠିକ୍ ସୂଚନା ଲୋକଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚାଇବା ଅତ୍ୟନ୍ତ କଷ୍ଟକର ହୋଇପଡେ।
ତେବେ, ବିମୁଦ୍ରୀକରଣ ହେବାର ୪ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମୟ ବିତିଗଲାଣି, କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ ଲିଙ୍କ୍ କରି ଆଜିକାଲି ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ ଏକ ଖବର ଭାଇରାଲ ହେବାରେ ଲାଗିଛି। କୁହାଯାଉଛି ଯେ, ବିମୁଦ୍ରୀକରଣରେ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଥିବା ୫୦୦-୧୦୦୦ ଟଙ୍କାର ପୁରୁଣା ନୋଟ ବିନିମୟର ସମୟ ସୀମା ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି। ତେବେ ଏହି ସୁବିଧା ବିଦେଶୀ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ପରି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଅଟେ। ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ, ଦେଶର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆରବିଆଇର ଅର୍ଥାତ୍ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (ଆରବିଆଇ) ର ଲେଟରହେଡ୍ ଫର୍ମାଟରେ ଏହା ବିଷୟରେ ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଟାଇପ୍ ହୋଇଥିବା ସୂଚନା ରହିଛି।
ଭାଇରାଲ୍ ହେଉଥିବା ଚିଠିରେ କ’ଣ ଅଛି?
ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ ଏକ ଚିଠି ଭାଇରାଲ ହେବାରେ ଲାଗିଛି। ଆରବିଆଇର ତଥାକଥିତ ଚିଠିରେ ପ୍ରକାଶିତ ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୧୬ ରେ ବିମୁଦ୍ରୀକରଣ ସମୟରେ ବନ୍ଦ ହୋଇଥିବା ମୁଦ୍ରା ନୋଟ୍ ବିନିମୟ ପାଇଁ ସରକାର ଆଉ ଏକ ସୁଯୋଗ ଦେଉଛନ୍ତି। କୁହାଯାଉଛି ଯେ ବିମୁଦ୍ରୀକରଣରେ ବନ୍ଦ ହୋଇଥିବା ପୁରୁଣା ନୋଟଗୁଡ଼ିକର ବିନିମୟ ପାଇଁ ସମୟସୀମା ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି।
ଏହି ସୁବିଧା ବିଦେଶୀ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ପାଇଁ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଯେ ନଭେମ୍ବର ୨୦୧୬ ରେ ନୋଟ୍ ବ୍ୟାନ୍ରେ ପୁରୁଣା ୫୦୦ ଏବଂ ୧୦୦୦ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ୍ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ପରେ ୫୦୦ ଟଙ୍କାର ନୂତନ ନୋଟ୍ ଜାରି କରାଯାଇଥିବାବେଳେ ୧୦୦୦ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ୍ ବନ୍ଦ ହୋଇଯାଇଥିଲା।
ଭାଇରାଲ୍ ମେସେଜ୍ର ସତ୍ୟତା କ’ଣ?
୨୦୧୬ ମସିହାରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ତାରିଖ ରାତି ୮ ଟାରେ ବିମୁଦ୍ରୀକରଣ (ପିଏମ ମୋଦୀ ଘୋଷଣା) ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ବିମୁଦ୍ରୀକରଣ ଘୋଷଣା କରିବାବେଳେ ସେ ୫୦୦ ଏବଂ ୧୦୦୦ ପୁରୁଣା ନୋଟ୍ ବନ୍ଦ ବିଷୟରେ କହିଥିଲେ। ଏହା ପରେ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି ନୋଟ୍ ବିନିମୟ କରିବାର ସୁଯୋଗ ଦିଆଯାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଏହି ସମୟସୀମା ଶେଷ ହୋଇଛି।
ଆରବିଆଇ ୱେବସାଇଟର ଯାଞ୍ଚରେ ନୋଟ୍ ବିନିମୟ ପାଇଁ ସମୟ ବଢ଼ାଇବା ସମ୍ବନ୍ଧରେ କୌଣସି ବିଜ୍ଞପ୍ତି, ଗାଇଡଲାଇନ କିମ୍ବା ଅର୍ଡର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ମିଳିଲା ନାହିଁ। ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ କେଉଁ ପ୍ରକାରର ଚିଠି ଭାଇରାଲ ହେଉଛି, ୱେବସାଇଟରେ କୌଣସି ଚିଠି ନାହିଁ। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ସେପରି କୌଣସି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇ ନାହିଁ।
PIB କହିଛି ଏହା ମିଥ୍ୟା ଅଟେ
ସରକାରୀ ସୂଚନା ଏଜେନ୍ସି ହେଉଛି PIB ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରେସ୍ ଇନଫରମେସନ୍ ବ୍ୟୁରୋ (PIB) ର ଏକ ଫ୍ୟାକ୍ଟ ଚେକ୍ ଟିମ୍, ଯାହା ଭାଇରାଲ ହେଉଥିବା ଗୁଜବ ଏବଂ ମିଥ୍ୟା ତଥ୍ୟର ଅନୁସନ୍ଧାନ କରେ ଏବଂ ସରକାର କିମ୍ବା ସିଷ୍ଟମରୁ ସୂଚନା ନେଇ ଏହା ବିଷୟରେ ସତ୍ୟ କହିଥାଏ। ତେଣୁ PIB କହିଛିଯେ, ଆରବିଆଇ ନାମରେ ଏକ ମିଥ୍ୟା ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଭାଇରାଲ ହେଉଛି ଯାହାକି ଯେଉଁଥିଲେ କୁହାଯାଇଛିଯେ, ବିଦେଶୀ ନାଗରିକଙ୍କ ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ବିମୁଦ୍ରୀକରଣ ହୋଇଥିବା ମୁଦ୍ରା ନୋଟଗୁଡିକର ବିନିମୟ ସୁବିଧାକୁ ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇଛି।
A #FAKE order issued in the name of @RBI claims that the exchange facility for Indian demonetized currency notes for foreign citizens has been further extended. #PIBFactCheck
The exchange facility for Indian demonetized currency notes for foreign citizens ended in 2017. pic.twitter.com/kSCCIJCDNR
— PIB Fact Check (@PIBFactCheck) April 6, 2021
ତେଣୁ PIBFactCheck ର ଟିମ୍ ଏହି ସୂଚନାକୁ ଯାହା ଭାଇରାଲ୍ ହେଉଛି ତାହା ନକଲି ବୋଲି କହିଛି।