ନୂଆ ଦିଲ୍ଲୀ ୧୪ -୧୧ (ଓଡ଼ିଆ ପୁଅ/ସୁଧାଂଶୁ ରାଉତ) କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସିକୁ ନେଇ ସାରା ଦେଶରେ ଏକ ବଡ଼ ଧରଣର ଆଲୋଚନା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ନଭେମ୍ବର ୧୩ ରେ ମୋଦୀ ସରକାର ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ, ଅର୍ଥ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, ଗୃହ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ମିଳିତ ପରାମର୍ଶ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପରେ ଏକ ବୈଠକ କରିସାରିଛନ୍ତି। ଯେଉଁଥିରେ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ବିଶ୍ୱର ବିଭିନ୍ନ ଦେଶର ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ସହ ପରାମର୍ଶ କରିଥିଲେ।
ଖବର ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଉଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ବିଲ୍ ଆଣିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଛନ୍ତି, ଯାହା ସଂସଦର ଆଗାମୀ ଶୀତ ଅଧିବେଶନରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି। ସୂଚନାନୁସାରେ, କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଫାଇନାନ୍ସ ଷ୍ଟାଣ୍ଡିଂ କମିଟି ନଭେମ୍ବର ୧୫ ରେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ବୈଠକ କରିବାକୁ ଯାଉଛି। ଯେଉଁଥିରେ ଏହାର ସମସ୍ତ ଦିଗ ଉପରେ ବିଚାର କରାଯିବ।
ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (ଆରବିଆଇ) ସରକାରଙ୍କୁ କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସି ସମ୍ବନ୍ଧରେ ନିଜର ପକ୍ଷ ଉପସ୍ଥାପନ କରିସାରିଛି। ଆରବିଆଇ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଶକ୍ତିକାନ୍ତ ଦାସ କହିଛନ୍ତି, “ଭର୍ଚୁଆଲ ମୁଦ୍ରାକୁ ନେଇ ଆରବିଆଇର ଆଭିମୁଖ୍ୟରେ କୌଣସି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇନାହିଁ। କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସିଗୁଡିକ ବିଷୟରେ ଆମର ପ୍ରମୁଖ ଚିନ୍ତା ଅଛି, ଯାହାକୁ ଆମେ ସରକାରଙ୍କୁ ଜଣାଇଛୁ”। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଡିଜିଟାଲ୍ ମୁଦ୍ରା ବିଷୟରେ ନିବେଶକମାନେ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ସତର୍କ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ।
କିନ୍ତୁ କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସି ପ୍ରତି ଚୀନ୍ ଭଳି ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଭାରତ ସରକାର ପ୍ରସ୍ତୁତ ନୁହଁନ୍ତି। ଚୀନ୍ ଡିଜିଟାଲ୍ ସମ୍ପତ୍ତି ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇଛି। ଭାରତ ସରକାର କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସି ଉପରେ ଏକ ନିୟାମକ ସପକ୍ଷରେ ଅଛନ୍ତି। ଏହାର ଅର୍ଥ ହୋଇପାରେ ଯେ ଭାରତରେ କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସିଗୁଡ଼ିକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ନିଷିଦ୍ଧ ନ କରାଇ ଏହା ଉପରେ ଏକ ଘନିଷ୍ଠ ନଜର ରଖାଯିବ।
ସରକାରଙ୍କୁ ଯେଉଁ ଚିନ୍ତାର ସମାଧାନ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଅଛି, ତାହା ହେଉଛି କଣ ଏଭଳି ଡିଜିଟାଲ ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ମୁଦ୍ରା କିମ୍ବା ନିବେଶ ସମ୍ପତ୍ତି ରୂପରେ ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଏ। ସୂତ୍ରରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ଦେଶରେ ମୁଦ୍ରା ସ୍ଥିତି ପାଇବା ପାଇଁ କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସିର କମ୍ ସମ୍ଭାବନା ଅଛି। ଯଦିଓ, ଏହାକୁ ସଠିକ୍ ଭାବରେ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ କରାଗଲେ ଭଲ ଟିକସ ସଂଗ୍ରହ ଆଶା କରାଯାଇପାରେ। ଏକ ଉଡ଼ାଣ ଖବର ଅଛି ଯେ ବିଲ୍ କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସିରୁ ଆୟ ଉପରେ ଟିକସ ଆଣିପାରେ। ଯଦି କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସିରୁ ରୋଜଗାର ଅଛି ତେବେ ସେ ରୋଜଗାର ଉପରେ ପୁଞ୍ଜିଗତ ଲାଭ କର ଆଦାୟ ହେବାର ଏକ ସମ୍ଭାବନା ଅଛି।
ଆରବିଆଇ ଅନୁଯାୟୀ, ଦେଶର ମାକ୍ରୋ-ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିରତା ପାଇଁ କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସି ଏକ ଗୁରୁତର ବିପଦ ହୋଇପାରେ। କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ବଜାର ମୂଲ୍ୟ ଉପରେ ସନ୍ଦେହ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ଗତ ବୁଧବାର ଦିନ ଆରବିଆଇ ଗଭର୍ଣ୍ଣର ଶକ୍ତିକାନ୍ତ ଦାସ କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସି ଅନୁମତି ଦେବା ବିରୋଧରେ ନିଜର ମତକୁ ଦୋହରାଇ କହିଛନ୍ତି ଯେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏହା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇନଥିବାରୁ ସେମାନେ କୌଣସି ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପାଇଁ ଗୁରୁତର ବିପଦ ଅଛି। କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସି ଉପରେ ଆରବିଆଇର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ପ୍ୟାନେଲର ରିପୋର୍ଟ ଆସନ୍ତା ମାସରେ ଆଶା କରାଯାଉଛି।
ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ କଥା ହେଉଛି, ନଭେମ୍ବର ୧୩ ରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ବୈଠକରେ କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସି ବିଷୟରେ ମିଥ୍ୟା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଉଥିବା ବିଜ୍ଞାପନ ମାଧ୍ୟମରେ ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ବିଭ୍ରାନ୍ତ କରିବାର ପ୍ରୟାସ ବନ୍ଦ ହେବା ଉଚିତ ବୋଲି ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରାଯାଇଥିଲା। ବୈଠକରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଛି ଯେ ସରକାର କ୍ରିପ୍ଟୋକରେନ୍ସି ବିଷୟରେ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଏବଂ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା ଜାରି ରଖିବେ। ବୈଠକରେ ଏହା ମଧ୍ୟ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଥିଲା ଯେ ଭାସମାନ କ୍ରିପ୍ଟୋ ବଜାରକୁ ଟଙ୍କା ଲଣ୍ଡରିଂ ଆତଙ୍କବାଦୀ ପାଣ୍ଠିର ଅସ୍ତ୍ର ହେବାକୁ ଦିଆଯିବ ନାହିଁ।