ଭଦ୍ରକ, ୨୪ା୯ (ଓଡ଼ିଆ ପୁଅ / ସ୍ନିଗ୍ଧା ରାୟ) – ‘ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ଦେଶ ପରାଧୀନ ଥାଏ, ତାହାର ପ୍ରାଣ କେନ୍ଦ୍ର ମୃତବତ୍ ରହିଥାଏ । ଏକ ହଜାର ବର୍ଷରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱକାଳ ପରାଧୀନ ରହି ଆମ ଦେଶ ସର୍ବସ୍ୱ ହରାଇଥିଲା ; ଆମେ ଅମାପ ଧନର ଭଣ୍ଡାର ହରାଇଲୁ, ସଂସ୍କୃତି ହରାଇଲୁ, ଇତିହାସ ହରାଇଲୁ ଏବଂ ଆତ୍ମସମ୍ମାନ ମଧ୍ୟ ହରାଇଲୁ । ଦାସତ୍ୱର ଶୃଙ୍ଖଳ ତୁଟିବା ପରେ ଆଶା କରାଯାଉଥିଲା, ସ୍ୱାଧୀନ ଦେଶ ତାହାର ସର୍ବସ୍ୱ ଫେରି ପାଇବ, ନିଜସ୍ୱ ‘ଭାରତ’ ନାମ ଏବଂ ତାହା ସହିତ ଯୋଡି ହୋଇଥିବା ଅନ୍ତଃଚେତନା ମଧ୍ୟ । କିନ୍ତୁ ଆମ ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୧ ରେ ଦେଶର ଦୁଇଟି ନାମ ରଖାଗଲା ‘ଇଣ୍ଡିଆ ଅର୍ଥାତ ଭାରତ’ ଏବଂ ବିଡମ୍ବନା ବିଦେଶୀନାମ ଇଣ୍ଡିଆକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେଇ ଭାରତକୁ ଗୌଣ କରିଦିଆଗଲା । ଆମେ ଇଂରାଜୀରେ କଥା ହେଲାବେଳେ ଦେଶକୁ ଇଣ୍ଡିଆ ବୋଲି କହିଥାଉ କିନ୍ତୁ ଦେଶୀୟ ଭାଷାରେ ଭାରତ ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରୁ । ଭାରତୀୟ ଭାଷା ହେଉଛି ଆମ ଜୀବନର ଚଳଣୀ, କିନ୍ତୁ ଆମକୁ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଶାସନ କରାଯାଏ । କେଉଁ ପ୍ରାଚୀନତମ କାଳରୁ ଆମ ଦେଶର ନାମ ଭାରତ ରହିଥିବାବେଳେ ଏବଂ ଆମର ସମସ୍ତ ଶାସ୍ତ୍ର ପୁରାଣରେ ଭାରତ ସଂପର୍କରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଥିବାବେଳେ, ସମ୍ବିଧାନରେ ଏହାକୁ ଅଣଦେଖା କରିଦିଆଗଲା । ସେହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଦେଶର ଶିକ୍ଷିତ, ସହରାଂଚଳ, ଆର୍ôଥକ ସ୍ୱଚ୍ଛଳ ବର୍ଗ ବାସ କରୁଥିବା ଅଂଚଳ ‘ଇଣ୍ଡିଆ’ ନାମରେ ଏବଂ ପଛୁଆ, ଅଶିକ୍ଷିତ ଓ ଗ୍ରାମାଂଚଳ ‘ଭାରତ’ ନାମରେ ପରିଚିତ ହେଲା । ଦୁଇଟି ନାମକରଣ ଫଳରେ ଦେଶ ସ୍ୱତଃ ଦୁଇଟି ବର୍ଗରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଗଲା ।
ଏବେ ଏହାର ସଂଶୋଧନର ସମୟ ଆସିଛି ।’ ଭଦ୍ରକର ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ସାଂସ୍କୃତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ‘ଭଦ୍ରାଣୀ’ ଏବଂ ‘ପ୍ରଜ୍ଞା ପ୍ରବାହ’ ଭଦ୍ରକ ଶାଖାର ସହଭାଗିତାରେ ଶିକ୍ଷାବିତ୍ ଗୋବର୍ଦ୍ଧନ ସାମଲଙ୍କ ସଭାପତିତ୍ୱରେ ଆୟୋଜିତ “ଭାରତ ବନାମ ଇଣ୍ଡିଆ” ଶୀର୍ଷକ ଆଲୋଚନାଚକ୍ରରେ ବକ୍ତାମାନେ ଏହି ମତ ବ୍ୟକ୍ତ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ଆଲୋଚନାଚକ୍ରରେ ‘ରାଷ୍ଟ୍ରଦୀପ’ ସାପ୍ତାହିକ ପତ୍ରିକାର ପୂର୍ବତନ ସଂପାଦକ ଜଗବନ୍ଧୁ ମିଶ୍ର ମୁଖ୍ୟ ଅତିଥି ଭାବେ ଯୋଗଦେଇ ଶାସ୍ତ୍ର , ପୁରାଣ ଆଧାରରେ ଭାରତ ନାମକରଣର ଯଥାର୍ଥତା ଓ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ପ୍ରତିପାଦନ କରିଥିଲେ । କେଉଁ ଅନନ୍ତକାଳରୁ ଭାରତ ନାମ ସହିତ ଆମର ଆତ୍ମିକ ଓ ଆବେଗିକ ସଂପର୍କ ଜଡିତ ରହିଛି ବୋଲି ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ମାଧ୍ୟମରେ ଅବତାରଣା କରିଥିଲେ । ଖ୍ୟାତନାମା ସ୍ତମ୍ଭକାର ଅଭୟ ଦ୍ୱବେଦୀ ମୁଖ୍ୟବକ୍ତା ଭାବେ ଯୋଗ ଦେଇ ଇଣ୍ଡିଆ ନାମକରଣକୁ ନେଇ ସମ୍ବିଧାନ ସଭାରେ ଯେଉଁ ବିରୋଧ କରାଯାଇଥିଲା, ତାହାର ବିସ୍ତୃତ ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ୧୯୪୯ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୮ ତାରିଖରେ ଦେଶର ନାମକରଣକୁ ନେଇ ଯେଉଁ ଆଲୋଚନା ଚାଲିଥିଲା, ସେଥିରେ ଛଅ ଜଣ ମାନ୍ୟବର ସଦସ୍ୟ ଭାରତ ନାମ ସପକ୍ଷରେ ଯୁକ୍ତି ବାଢ଼ିଥିବାବେଳେ, ଦୁଇ ଜଣଙ୍କର କିଛି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମତ ନ ଥିଲା । ତଥାପି ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠ ଭୋଟ ଆଧାରରେ ଦେଶର ନାମ ‘ ଇଣ୍ଡିଆ ଅର୍ଥାତ ଭାରତ’ ଗୃହୀତ ହୋଇଗଲା । ତେଣୁ ଏବେ ନାମ ସଂଶୋଦନର ସମୟ ଆସିଛି ବୋଲି ସେ ଦୃଢ଼ୋକ୍ତି ରଖିଥିଲେ । ଆଲୋଚନାଚକ୍ରର ଆରମ୍ଭରେ ପ୍ରଜ୍ଞାପ୍ରବାହ ଭଦ୍ରକ ଶାଖାର ସଂଯୋଜକ ରବି ନାରାୟଣ ପଣ୍ଡା ସ୍ୱାଗତ ଭାଷଣ ସହିତ ଅତିଥିମାନଙ୍କର ପରିଚୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ଏହି ଆଲୋଚନାଚକ୍ରରେ ଇଂ ଅଭୟ ପଣ୍ଡା, ବ୍ରଜ କିଶୋର ନାୟକ, ପଣ୍ଡିତ ବୀରେନ୍ଦ୍ର ପଣ୍ଡା, ଡଃ ମଦନ ପଣ୍ଡା, ଡା. ରବି ପାଣିଗ୍ରାହୀ, ପବିତ୍ର ପାଣିଗ୍ରାହୀ, ଅଭିଜିତ ନାୟକ, ଡଃ ପ୍ରଭାତ ନଳିନୀ ମହାପାତ୍ର, ଗୀତାରଣୀ ଆଇଚ, ସ୍ୱାଧୀନ ଦାସ, ସିଲୁଆ, ସଂଜୀବ ଦାସ , ଆଡଭୋକେଟ ଗଦାଧର ବଳ, ଡଃ ପ୍ରମୋଦ ନାୟକଙ୍କ ସମେତ ଭଦ୍ରକର ବହୁ ବୁଦ୍ଧିଜୀବୀ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।