ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ୦୩ ଜୁଲାଇ (ଓଡିଆ ପୁଅ) ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ତିରଥ ସିଂ ରାୱତ ଗତ କିଛି ଦିନ ଧରି ଚାଲିଥିବା ରାଜନୈତିକ କଳ୍ପନା ଜଳ୍ପନାର ଅନ୍ତ ଘଟାଇ ତାଙ୍କ ପଦରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେଇଛନ୍ତି। ଶୁକ୍ରବାର ରାତି ୧୧.୧୫ ରେ ଡେହରାଡୁନରେ ରାଜ ଭବନରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ ସେ ରାଜ୍ୟପାଳ ବେବି ରାନୀ ମୌର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପାଖରେ ଇସ୍ତଫା ଦେଇଛନ୍ତି।
ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ପୁଣି ଜଣେ ନୂତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ପାଇବାକୁ ଯାଉଛି। ଆଜି ବିଧାନସଭା ଦଳର ଏକ ବୈଠକ ବସିବ। ଏହି ବୈଠକରେ ନୂଆ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ନାମ ଉପରେ ମୋହର ଲାଗିବ। ଗତ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୦ ରେ ତିରଥ ସିଂ ରାୱତ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସେ ଚାରି ମାସର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ମଧ୍ୟ ସମାପ୍ତ କରିପାରି ନଥିଲେ। ତେବେ ଆଜି ଅପରାହ୍ନ ୩ ଟାରେ ଡେରାଡୁନରେ ବିଜେପି ବିଧାନସଭା ପାର୍ଟି ବୈଠକରେ ନୂତନ ବିଧାୟକ ନେତା ନିର୍ବାଚିତ ହେବେ।
ପ୍ରଖର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ପାଇଁ ବିଜେପିର ମନ୍ଥନ
ସୂଚନାନୁସାରେ, ଉପ-ନିର୍ବାଚନ ତ ଅନ୍ୟତମ କାରଣ। କିନ୍ତୁ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ନେତୃତ୍ୱ ପୂର୍ବରୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ଯେ, ତିରଥ ସିଂ ରାୱତ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହେବା ପରେ ମଧ୍ୟ ନିର୍ବାଚନରେ ଚେହେରା ହେବେ ନାହିଁ। ପରେ ଏହା ମଧ୍ୟ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଥିଲା ଯେ, ତିରଥ ସିଂ ରାୱତଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ଅଧିକ ସମସ୍ୟା ବଢ଼ିପାରେ। ତେଣୁ, ଯଦି ନେତୃତ୍ୱ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଏ ଏବଂ ଜଣେ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ତଥା ଚମତ୍କାରୀ ବିଧାୟକଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କରାଯିବା ଉଚିତ ଯାହା ବିଜେପିକୁ ଆସନ୍ତା ବର୍ଷ ନିର୍ବାଚନ ରଣଭୂମିରେ ବିରୋଧିଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ବାଚନ ଜିତାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବେ। ଶନିବାର ଦିନ ବିଧାନସଭା ପାର୍ଟି ବୈଠକ ଡକାଯାଇଛି। ରାଜ୍ୟ ୟୁନିଟର ସମସ୍ତ ବଡ ନେତା ଏଥିରେ ସାମିଲ ହେବେ ଏବଂ ନିଷ୍ପତ୍ତି କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ।
ଉପ-ନିର୍ବାଚନ ଏକ ବଡ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ:
ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ଏକ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ସମୟ ବାକି ଅଛି ଏବଂ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୦ ସୁଦ୍ଧା ରାୱତଙ୍କୁ ବିଧାନସଭା ସଦସ୍ୟ ଭାବରେ ନିର୍ବାଚନ କରିବା ଏକ ସାମ୍ବିଧାନିକ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ, କିନ୍ତୁ ଉପ-ନିର୍ବାଚନ ସମ୍ଭାବନାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଏହା ଏକମାତ୍ର ବିକଳ୍ପ ଥିଲା। ଲୋକ ପ୍ରତିନିଧୀଙ୍କ ଅଧିନିୟମ ୧୯୧ ଏ ଅନୁଯାୟୀ ଧାର୍ଯ୍ୟ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ନିର୍ବାଚନ କରାଯାଇ ବିଧାୟକଭାବେ ଆସିବା ସମ୍ଭପର ନୁହେଁ। କାରଣ କରୋନା କାଳରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ନିର୍ବାଚନ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଦେଖାଯାଉନାହିଁ ବୋଲି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ତିରଥ ସିଂ ରାୱତ କହିଛନ୍ତି। ସେଥିପାଇଁ ସେ ତାଙ୍କ ପଦରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେଇଥିବା କହିଛନ୍ତି। ଇସ୍ତଫା ହେବାପରେ ଦଳର ବଡ ନେତାମାନଙ୍କୁ ତିରଥ ସିଂ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଇଛନ୍ତି।
ରାୱତଙ୍କ ସାମନାରେ ସାମ୍ବିଧାନିକ ସମସ୍ୟା କ’ଣ ଥିଲା?
ସମ୍ବିଧାନ ଅନୁଯାୟୀ ତିରଥ ସିଂ ରାୱତ ବିଜେପି ସାଂସଦଙ୍କୁ ୬ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ବିଧାନସଭା ଉପ-ନିର୍ବାଚନରେ ଜିତିବାକୁ ପଡିଥାନ୍ତା। ସେ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡର ପୌଡ଼ି ଗରୱାଲ ଆସନରୁ ନିର୍ବାଚନ ଜିତି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ରହିଥାନ୍ତେ। ଅର୍ଥାତ୍ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୦ ପୂର୍ବରୁ ତାଙ୍କୁ ବିଧାନସଭା ଜିତିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଥିଲା। ଅବଶ୍ୟ କେତେକ ରିପୋର୍ଟରେ ଦର୍ଶାଯାଇତିଲା ଯେ, ତିରଥ ସିଂ ଗଙ୍ଗୋତ୍ରୀରୁ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିବେ। କିନ୍ତୁ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ପୂର୍ବରୁ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ଭୋଟ୍ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ମନା କରିବା ପରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ତିରଥ ସିଂ ରାୱତଙ୍କ ସାମନାରେ ଜଣେ ବିଧାୟକ ହେବାର ସାମ୍ବିଧାନିକ ସଙ୍କଟ ଦେଖାଯାଇଥିଲା। ସୂତ୍ରରୁ ପ୍ରକାଶ ଯେ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ଉପ-ମତଦାନ ସମ୍ପର୍କରେ କୌଣସି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇ ନାହାଁନ୍ତି। ସୂତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ, ନିର୍ବାଚନ କେବଳ କରୋନା ସଂକ୍ରମଣ ପରିସ୍ଥିତି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ।
କେବଳ ୧୧୫ ଦିନର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ
ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ତ୍ରିବେନ୍ଦ୍ର ରାୱତ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୦ ରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ବର୍ତ୍ତମାନ ସେ ତାଙ୍କର ଇସ୍ତଫା ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି। ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ପଦରେ ମାତ୍ର ୧୧୫ ଦିନ ରହିଥିଲେ। ସେ ଏପରି ଜଣେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ ଯିଏକି ନେତା ଭାବରେ ବିଧାନସଭାରେ ଉପସ୍ଥିତ ହେବାର ସୁଯୋଗ ପାଇ ନଥିଲେ।
ଦଳ ସାମ୍ନାରେ ଭାବମୂର୍ତ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣ କରିବାର ଆହ୍ୱାନ
ରାଜ୍ୟରେ ୫୬ ଜଣ ବିଧାୟକ ଥିବା ସତ୍ତ୍ୱେ ବିଜେପିରେ ଦୁଇ ଦୁଇ ଜଣ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେତୁ ଦଳ ଭିତରେ ରାଜନୈତିକ ଅସ୍ଥିରତା ଅଭିଯୋଗ ଆସିଛି। ପରବର୍ତ୍ତୀ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ଦଳର ସାମ୍ନାରେ ରାଜନୈତିକ ଅସ୍ଥିରତା ଦଳର ଭାବମୂର୍ତ୍ତିକୁ ଆଘାତ ପହଁଚାଇପାରେ ତେଣୁ ଏହାକୁ ହଟାଇବାକୁ ପଡିବ।
ନୂତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ପାଇଁ ଦୁଇ ଜଣ ପ୍ରତିଯୋଗୀ
ସୂଚନାନୁସାରେ, ବିଜେପିରେ ଭବିଷ୍ୟତର ନେତୃତ୍ୱ ପାଇଁ ଉଭା ହୋଇଥିବା ନାମ ମଧ୍ୟରେ ସତ୍ୟପାଲ ମହାରାଜ ଏବଂ ଧନ ସିଂ ରାୱତଙ୍କ ନାମ ଉପରେ ଆଲୋଚନା ହେଉଛି।
ତିନି ଦିନ ଧରି ଦିଲ୍ଲୀରେ କ୍ୟାମ୍ପ କରୁଥିବା ତିରଥ ସିଂ ରାୱତ ଗତ ଚବିଶ ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ଥର ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି (ବିଜେପି) ସଭାପତି ଜେପି ନଡ୍ଡାଙ୍କୁ ଭେଟିଥିଲେ। ନଡ୍ଡାଙ୍କ ବାସଭବନରେ ତାଙ୍କର ପ୍ରାୟ ଅଧ ଘଣ୍ଟିଆ ବୈଠକ ଏପରି ଏକ ସମୟରେ ଆସିଥିଲା ଯେତେବେଳେ ରାୱତଙ୍କ ଭବିଷ୍ୟତ ବିଷୟରେ ସବୁ ପ୍ରକାର କଳ୍ପନାଜଳ୍ପନା କରାଯାଉଥିଲା। ପୌଡ଼ୀରୁ ଲୋକସଭା ସାଂସଦ ରାୱତ ଚଳିତ ବର୍ଷ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୦ ରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ଦାୟିତ୍ତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ତାଙ୍କ ପଦବୀରେ ରହିବା ପାଇଁ ୧୦ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ସୁଦ୍ଧା ବିଧାନସଭା ସଦସ୍ୟ ଭାବରେ ନିର୍ବାଚିତ ହେବା ଏକ ସାମ୍ବିଧାନିକ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଥିଲା। ଏହାପୂର୍ବରୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ତିରଥ ସିଂ ରାୱତଙ୍କୁ ଇସ୍ତଫା ଦେବାକୁ କୁହାଯାଇଥିଲା। ଶୁକ୍ରବାର ଦିନ ତିରଥ ସିଂ ରାୱତ ଦିଲ୍ଲୀରୁ ଡେରାଡୁନରେ ପହଞ୍ଚିବା ମାତ୍ରେ ଖବର ଆସିଥିଲା ଯେ ଉପ-ନିର୍ବାଚନର ସମ୍ଭାବନା ନ ଥିବାରୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନଡ୍ଡାଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଇସ୍ତଫା ଦେବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଛନ୍ତି। ରାତି ୧୦ ଟା ସମୟରେ ସେ ଏକ ସାମ୍ବାଦିକ ସମ୍ମିଳନୀ କରି ନିଜର ସଫଳତାର ଗୁଣଗାନ କରିଥିଲେ। ରାଜ୍ୟ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ବିଜେପିର ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ହ୍ରାସ ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି। ଚାରି ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଦୁଇ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ ଆଗାମୀ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ଦଳ ଭିତରେ କେତେ ଅସନ୍ତୋଷ ପ୍ରକାଶ କରିଛି। ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୦ ରେ, ତିରଥ ସିଂ ରାୱତଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କରିବା ପରେ ଦଳ ନିର୍ବାଚନ ରଣନୀତି କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା ଯେଉଁଥିରେ ତିରଥ ସିଂ ତାଙ୍କ ବିବୃତ୍ତିରେ କାରଣରୁ ବିବାଦ ଭିତରକୁ ଟାଣିହୋଇ ଆସିଥିଲେ। କୁମ୍ଭମେଳା ଏବଂ କରୋନାରେ ତାଙ୍କର ବହୁତ କିଛି କରିବାର ନଥିଲା। କିନ୍ତୁ ସେ ମଧ୍ୟ ଭଲ କାମ କରୁଥିବା ପରି ମନେ ହେଉ ନଥିଲା। ବଙ୍ଗଳାର ନିର୍ବାଚନ ଫଳାଫଳ ପରେ ବିଜେପି ସମସ୍ତ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରଦର୍ଶନକୁ ଆକଳନ କରିଥିଲା, ପରେ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ପଛରେ ରହିଥିବା ଆକଳନରୁ ଜଣାପଡ଼ିଥିଲା।