ନୂଆ ଦିଲ୍ଲୀ ୧-୧୧ (ଓଡ଼ିଆ ପୁଅ) ଆର୍ବିଆଇ ଆଜି ଡିଜିଟାଲ୍ ମୁଦ୍ରା ଅର୍ଥାତ୍ ଡିଜିଟାଲ ଟଙ୍କା ଲଞ୍ଚ କରିବ। ଏହା ବର୍ତ୍ତମାନ ହୋଲସେଲ କାରବାର ପାଇଁ ଅଣାଯାଇଛି। ଖୁଚୁରା କାରବାର ପାଇଁ ସରକାର ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଏହି ଡିଜିଟାଲ୍ ଟଙ୍କାକୁ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ ଅନୁମତି ମିଳିବ। ଅର୍ଥାତ୍ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ପ୍ରଥମେ ହୋଲସେଲ ସେଗମେଣ୍ଟରେ ପାଇଲଟ୍ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ଭାବରେ ଏହି ଡିଜିଟାଲ୍ ଟଙ୍କା ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଯାଉଛି। କୁହାଯାଉଛି ଯେ, ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆସନ୍ତା ମାସରେ ଖୁଚୁରା ବିକ୍ରୀ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଡିଜିଟାଲ ମୁଦ୍ରା ମଧ୍ୟ ଲଞ୍ଚ କରିପାରେ।
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟଯେ, ଚଳିତ ବର୍ଷ ବଜେଟ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବା ସମୟରେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଡିଜିଟାଲ ମୁଦ୍ରା ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ। ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ଚଳିତ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଡିଜିଟାଲ ଟଙ୍କାର ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ।
ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ୭ ଅକ୍ଟୋବରରେ ସିବିଡିସି (ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ବ୍ୟାଙ୍କ ଡିଜିଟାଲ କରେନ୍ସି) ଉପରେ ଏକ କନସେପ୍ଟ ନୋଟ ଆଣିଥିଲା। ଯେଉଁଥିରେ ଖୁବ ଡିଜିଟାଲ କରେନ୍ସି ଅର୍ଥାତ୍ ଡିଜିଟାଲ ରୁପୀ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିଲା। ତେବେ ବର୍ତ୍ତମାନ କେବଳ ପାଇଲଟ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ଭାବରେ ଏହାକୁ ଲଞ୍ଚ କରାଯାଉଛି। ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆର ଏହି ଡିଜିଟାଲ୍ ରୁପିର ପାଇଲଟ ବ୍ୟବହାର ଉପଭୋକ୍ତାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବ, ଯାହାଫଳରେ ଭବିଷ୍ୟତରେ ସେମାନେ ଏହିପରି ମୁଦ୍ରା ବ୍ୟବହାର କରିବାରେ କୌଣସି ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବେ ନାହିଁ।
ଆରବିଆଇ ଅନୁଯାୟୀ, ସିବିଡିସି (ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ବ୍ୟାଙ୍କ ଡିଜିଟାଲ କରେନ୍ସି) ଦେୟର ଏକ ମାଧ୍ୟମ ହେବ। ଯାହା ସମସ୍ତ ନାଗରିକ, ବ୍ୟବସାୟ, ସରକାର ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଲିଗାଲ ଟେଣ୍ଡର ଭାବରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ। ଏହାର ମୂଲ୍ୟ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ମୁଦ୍ରା ସହିତ ସମାନ ହେବ। ଉପଭୋକ୍ତାମାନେ ଏହାକୁ ସହଜରେ ବ୍ୟାଙ୍କ ଟଙ୍କା ଏବଂ ନଗଦ ଅର୍ଥରେ ପରିଣତ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ହେବେ।
ସିବିଡିସି (ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ବ୍ୟାଙ୍କ ଡିଜିଟାଲ କରେନ୍ସି)କୁ ଆରବିଆଇ, ଦୁଇଟି ଶ୍ରେଣୀରେ ବିଭକ୍ତ କରିଛି – CBDC-W ଏବଂ CBDC-R।
CBDC-W ଏକ ହୋଲସେଲ ମୁଦ୍ରା ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହେବାକୁ ଯାଉଥିବା ବେଳେ CBDC-R ଖୁଚୁରା ମୁଦ୍ରା ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ।
ଆରବିଆଇ ଅନୁଯାୟୀ ଡିଜିଟାଲ ମୁଦ୍ରା ଯୋଗୁଁ ଭାରତର ଡିଜିଟାଲ ଅର୍ଥନୀତି ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି।
ହୋଲସେଲ ସେଗମେଣ୍ଟ ପାଇଁ ନଅଟି ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବେ। ଏହି ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ ହେଲେ ଷ୍ଟେଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ, ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ବରୋଦା, ୟୁନିଅନ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ, ଏଚଡିଏପସି ବ୍ୟାଙ୍କ, ଆଇସିଆଇସିଆଇ ବ୍ୟାଙ୍କ, କୋଟାକ୍ ମହିନ୍ଦ୍ରା ବ୍ୟାଙ୍କ, ୟେସ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ, ଆଇଡିଏଫସି ପ୍ରଥମ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ ଏଚଏସବିସି।