ଚଳିତ ବର୍ଷ ଶ୍ରୀ ରାଧା ଅଷ୍ଟମୀ ପର୍ବ ୧୪ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୨୧ ରେ ପାଳନ କରାଯାଉଛି। ଏହି ପର୍ବ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଭାଦ୍ରବ ମାସର ଶୁକ୍ଲ ପକ୍ଷ ଅଷ୍ଟମୀ ତିଥିରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏହି ଦିନ ଭଗବତୀ ଶକ୍ତି ଏବଂ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ସହଚରୀ ଶ୍ରୀ ରାଧା ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ରାଧା ରାଣୀଙ୍କ ପିତା ଥିଲେ ବିଶ୍ୱଭାନୁ ଏବଂ ମାତାଙ୍କ ନାମ କିର୍ତ୍ତୀ। ରାଧାଙ୍କର ଅଧିକାଂଶ ସମୟ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ବିତାଇଥିଲେ। ରାଧା-କୃଷ୍ଣଙ୍କ ମିଳନ ବିଷୟରେ ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଭିନ୍ନ ବର୍ଣ୍ଣନା ଅଛି। କୁହାଯାଏ ଯେ, ଶ୍ରୀ ରାଧା ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଦେଖିଥିଲେ ଯେତେବେଳେ ମାତା ଯଶୋଦା ତାଙ୍କୁ ଖମ୍ବରେ ବାନ୍ଧିଥିଲେ। କୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ଏହା ମଧ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି ଯେ, ସେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ତାଙ୍କ ପିତା ବିଶ୍ୱଭାନୁଙ୍କ ସହ ଗୋକୁଲକୁ ଆସିଥିଲେ, ତା’ପରେ ସେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଦେଖିଥିଲେ। କେତେକ ପଣ୍ଡିତ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ ଦୁହେଁ ପ୍ରଥମ ଥର ସାଙ୍କେଟ ତିର୍ଥରେ ସାକ୍ଷାତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ସେଠାରେ ଉଭୟ ପ୍ରେମରେ ବନ୍ଧା ହୋଇଥିଲେ।
ବ୍ରହ୍ମବୈବର୍ତ୍ତରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ରାଧା ରାଣୀ ଗୋକୁଳରେ ଯେତେବେଳେ ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣ ଅନ୍ୟ ସଖୀଙ୍କ ସହ ରହିବାକୁ ଲାଗିଲେ। ଏହାଦ୍ୱାରା ରାଧାରାଣୀ କ୍ରୋଧିତ ହୋଇଥିଲେ। ଏହା ଦେଖି କୃଷ୍ଣଙ୍କର ବନ୍ଧୁ ସୁଦାମା ରାଧାଙ୍କୁ ଅଭିଶାପ ଦେଲେ ଯେ ତୁମେ ପୃଥିବୀରେ ଜନ୍ମ ନେଇ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ପୃଥକତାକୁ ବହନ କରିବାକୁ ପଡିବ। ଏବଂ ତା’ପରେ ଏହି ଅଭିଶାପର ପରିଣାମ ସ୍ୱରୂପ ରାଧାରାଣୀ ବିଶ୍ୱଭାନୁଙ୍କ ପରିବାରରେ ପୃଥିବୀରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କଲେ। ଏହା ମଧ୍ୟ ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ରାଧା ରାଣୀ କିର୍ତ୍ତୀଙ୍କ ଗର୍ଭରୁ ଜନ୍ମ ନେଇନାହାଁନ୍ତି। ସେ ତପସ୍ଥଳୀରୁ ବିଶ୍ୱଭାନୁ ଜୀଙ୍କୁ ମିଳିଥିଲେ। ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ରାଧା ରାଣୀ ହେଉଛନ୍ତି ବୃନ୍ଦାବନର ଅଧିଶ୍ୱରୀ। ରାଧା ମଧ୍ୟ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଜୀବନ ଶକ୍ତି ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ରାଧା ଏବଂ କୃଷ୍ଣ ଏକାଠି ଉପସ୍ଥିତ ତେଣୁ ସେମାନଙ୍କୁ ‘ରାଧାକୃଷ୍ଣ’ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ।
ଭାଦ୍ରବମାସ ଶୁକ୍ଲପକ୍ଷ ଅଷ୍ଟମୀ ଦିନ ରାଧା ଅଷ୍ଟମୀ ଏବଂ ରାଧା ଜୟନ୍ତୀ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ରାଧାଙ୍କର ଜନ୍ମସ୍ଥାନ ବର୍ସାନାରେ ଆଜିର ଦିନଟି ଅତି ଉତ୍ସାହର ସହିତ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣ ଏବଂ ରାଧାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନିସ୍ୱାର୍ଥପର ବନ୍ଧନ ପାଇଁ ଏହା ଏକ ଦିନ। ରାଧା ବିନା ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଯଦି ରାଧା ଜୀଙ୍କୁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କଠାରୁ ହଟାଇ ଦିଆଯାଏ, ତେବେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମାନାଯାଇଥାଏ। ରାଧାଙ୍କ କାରଣରୁ ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣ ରାସେଶ୍ୱର ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ।
ପଣ୍ଡିତଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ରାଧା ଅଷ୍ଟମୀଙ୍କ ପୂଜା ସମସ୍ତ ଦୁଃଖ ଦୂର କରିବାକୁ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ରାଧା ଅଷ୍ଟମୀ ଉପରେ ଉପବାସ କରିବା ଦ୍ୱାରା ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରର ପାପ ଦୂର ହୁଏ। ସୁହାଗିନୀ ମହିଳାମାନେ ଏହି ଦିନ ଉପବାସ ରଖନ୍ତି ଏବଂ ରାଧାଙ୍କର ବିଶେଷ ଉପାସନା କରନ୍ତି।
ରାଧା ରାନୀଙ୍କ ନାମ ସର୍ବଦା ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ନାମ ସହିତ ନିଆଯାଏ। ରାଧା ଅଷ୍ଟମୀର ପର୍ବ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଜନ୍ମାଷ୍ଟମୀଙ୍କର ୧୫ ଦିନ ପରେ ଆସିଥାଏ। ଧାର୍ମିକ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ, ରାଧା ରାଣୀଙ୍କ ପୂଜା ବିନା ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣଙ୍କର ପୂଜା ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। କୃଷ୍ଣ ଜନ୍ମାଷ୍ଟମୀ ପରି ରାଧା ଅଷ୍ଟମୀର ପର୍ବ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଧୁମଧାମରେ ପାଳନ କରାଯାଏ।
ରାଧା ଅଷ୍ଟମୀ ତିଥି ୧୩ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ ଅପରାହ୍ନ ୩:୧୦ ରୁ ଆରମ୍ଭ ହେବ, ଯାହା ୧୪ ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ ରାତି ୧:୦୯ ରେ ଶେଷ ହେବ।
ରାଧା ଅଷ୍ଟାମୀର ମହତ୍ତ୍ୱ-
ଜନ୍ମାଷ୍ଟମୀ ପରି ରାଧାଅଷ୍ଟାମୀଙ୍କର ମଧ୍ୟ ବିଶେଷ ମହତ୍ତ୍ୱ ରହିଛି। କୁହାଯାଏ ଯେ ରାଧା ଅଷ୍ଟମୀ ଉପରେ ଉପବାସ କରିବା ଦ୍ୱାରା ସମସ୍ତ ପାପ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ। ଏହି ଦିନ ବିବାହିତ ମହିଳାମାନେ ପିଲାମାନଙ୍କର ସୁଖ ଏବଂ ଅବିଭକ୍ତ ଭାଗ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ଉପବାସ ରଖନ୍ତି। ପୁରାଣ ଅନୁଯାୟୀ ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ଭାବରେ ରାଧାଙ୍କୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରନ୍ତି। କୁହାଯାଏ ଯେ ଉପବାସ ପାଳନ କରି ଦେବୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଘରକୁ ଆସନ୍ତି ଏବଂ ଇଚ୍ଛା ପୂରଣ ହୁଏ।
ରାଧା ଅଷ୍ଟାମୀଙ୍କ ଉପାସନା ପଦ୍ଧତି-
– ସକାଳେ ଗାଧୋଇବା ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତୁ।
ଏହା ପରେ, ମଣ୍ଡପ ତଳେ ଏକ ବୃତ୍ତ ତିଆରି କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଏହାର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଅଂଶରେ ଏକ ମାଟି କିମ୍ବା ତମ୍ବା ପାତ୍ର ରଖନ୍ତୁ।
କଳଶକୁ ଏହି ତମ୍ବା ପାତ୍ର ଉପରେ ରଖନ୍ତୁ।
ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି କଳଶ ପାଖରେ ପୋଷାକ ଏବଂ ଅଳଙ୍କାରରେ ସଜ୍ଜିତ ରାଧାରାଣୀଙ୍କ ଏକ ସୁନା (ଯଦି ସମ୍ଭବ) ପ୍ରତିମା ସ୍ଥାପନ କରନ୍ତୁ।
ଏହା ପରେ ଯଥୋପଚାର ସହିତ ରାଧାରାଣୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରନ୍ତୁ।
ମନେରଖନ୍ତୁ ଯେ ପୂଜା ସମୟ ଠିକ୍ ମଧ୍ୟାହ୍ନ ହେବା ଉଚିତ୍।
ପୂଜା ପରେ, ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଉପବାସ ପାଳନ କରନ୍ତୁ କିମ୍ବା ଥରେ ଭୋଜନ କରନ୍ତୁ।
ଦ୍ୱିତୀୟ ଦିନରେ, ସମ୍ମାନ ଅନୁଯାୟୀ, ବିବାହିତ ମହିଳା ଏବଂ ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କୁ ଖାଇବାକୁ ଦିଅନ୍ତୁ।